ساقی کوثر

? پرسش
اگر انبیاء الهی انسان‌های کامل بوده‌اند، پس چرا خداوند ایشان را امتحان می‌کرد؟

? پاسخ
برای روشن‌تر شدن موضوع باید ابتدا به مفاهیم دو واژه‌ی «کمال» و «امتحان» توجه نماییم.

کمال حد یقف (توقف) ندارد. کمال که به حدی محدود و متوقف گردد، به جز نقص چیزی نیست. به عنوان مثال کسی نمی‌تواند معین کند و بگوید که سقف و حد کمال زیبایی، علم، قدرت، جود، حیات و … چقدر است؟ خداوند هستی محض (کمال مطلق) است و حرکت به سوی اوست و او نیز محدود نیست که بگوییم کسی رسید و یا سقفی برای تقرب به خود تعیین ننموده که بگوییم کسی به آخرش رسید. لذا کمال همیشه و همیشه ادامه دارد. چون خدا محدود نیست. به همین خاطر حتی انبیای الهی که انسان کامل هستند، در یک سطح نیستند و طبق فرموده‌ی خدا در قرآن کریم، برخی از آنها نسبت به برخی دیگر فضیلت «برتری» دارند.

اما «امتحان» یعنی چگونگی گذران یک مرحله، جهت ورود به مرحله‌ی بعد. لذا انسان تا در دار دنیاست و با اختیار و اراده در به فعلیت رساندن قوه‌ها و استعدادهای خود تلاش می‌کند، امتحان هست. یعنی آن چه برایش پیش می‌آید، با هر چه مواجه می‌گردد، هر تفکر، عمل و گفتار او امتحان است. یعنی باید از آن مرحله با موفقیت عبور کند تا به مرحله‌ی بالاتر برسد.

پس از مرگ نیز هم اختیار و اراده هست و هم تداوم رشد و کمال [چرا که چنان چه بیان شد، سیر الی الله حد یقف ندارد]، اما چون همه چیز مشهود است، انسان بر سر دو راهی‌ها قرار نمی‌گیرد تا امتحان شود و اراده‌ی او جز به اراده‌ی الهی تعلق نمی‌گیرد. هر چه اختیار می‌کند، همان است که خدا اختیار نموده است.